133 ҰБТ тапсыру ережесі
ҚР БҒМ «Ұлттық тестілеу орталығы»
РМҚК директорының
2013 жылғы 25 сәуірдегі
№81-ОД бұйрығымен бекітілген
(2015 жылдың 19 ақпанында
№ 66-НҚ өзгертулер енгізілген)
Ұлттық бірыңғай тестілеуді ұйымдастыру және өткізу жөніндегі нұсқаулық
1. Жалпы ережелер
• Ұлттық бірыңғай тестілеуді (бұдан әрі - ҰБТ) ұйымдастыру және өткізу келесі кезеңдерді қамтиды:
o «ҰБТ өткізу пунктінің» деректер базасын қалыптастыру;
o «Бітіруші» деректер базасын қалыптастыру;
o тестілеуді өткізуге дайындық;
o тестілеуді өткізу;
o апелляцияны өткізу;
o сертификаттарды басу және тарату;
o жұмыс бойынша есеп дайындау.
• Осы нұсқаулық ҰБТ-ны ұйымдастыру және өткізу бойынша төменде аталғандардың іс-әрекеттері мен негізгі функцияларын анықтайды:
• Ұлттық тестілеу орталығының (бұдан әрі - ҰТО);
• мемлекетік комиссияның;
• ҰТО филиалының (ҰБТ-ны өткізу пунктінің) жетекшісінің (бұдан әрі – ҰБТ-ны өткізу пунктінің жетекшісі);
• ҰТО филиалының (ҰБТ-ны өткізу пунктінің) инженерінің (бұдан әрі – ҰБТ-ны өткізу пунктінің инженері);
• мектеп бойынша жауаптының (бұдан әрі – техникалық хатшы);
• Білім және ғылым министрлігі өкілінің (бұдан әрі – Министрлік өкілі);
• Білім және ғылым министрлігінің программисінің (бұдан әрі - Министрлік программисі);
• апелляциялық комиссияның төрағасының;
• Білім және ғылым министрлігі өкілдері тобының жетекшісінің (бұдан әрі – Министрлік өкілдері тобының жетекшісі);
• аудитория бойынша кезекшінің (бұдан әрі – кезекші);
• ағымдағы жылғы мектеп бітірушілердің (бұдан әрі - бітіруші).
• ҰБТ-ны ұйымдастыру және өткізу бойынша жоғарыда көрсетілген тұлғалар өз қызметінде «Білім туралы», «Мемлекеттік құпиялар туралы» Қазақстан Республикасының заңдарын, Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2011 жылдың 5 желтоқсандағы № 506 бұйрығымен бекітілген (нормативтік құқықтық актілердің мемлекеттік тізілімінде № 7367 нөмірімен тіркелген) Ұлттық бірыңғай тестілеуді өткізу қағидаларын (бұдан әрі - Ереже), осы Нұсқаулықты және Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің нормативтік құқықтық актілерін басшылыққа алады.
2. ҰБТ-ны ұйымдастыру және өткізу
• Тестілеуді ұйымдастыру және өткізу бойынша жұмыстар барлық қатысушылардың: Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің (бұдан әрі - Министрлік), Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі Білім және ғылым саласындағы бақылау комитетінің (бұдан әрі - БҒСБК), Ұлттық қауіпсіздік комитеті департаментінің (бұдан әрі - ҰҚКД), ҰТО, ҰБТ-ны өткізу пунктінің (бұдан әрі – ҰБТӨП) жетекшісі мен инженері, Министрлік өкілдері мен программистері, апелляциялық комиссияның төрағасы мен мүшелері, облыстардың, Астана, Алматы қалаларының білім басқармаларының, аудандық (қалалық) білім бөлімдерінің (бұдан әрі - жергілікті білім беру органының), мемлекеттік комиссияның, Білім саласындағы бақылау департаменттерінің (бұдан әрі - БСБД) бірлесе отырып атқаратын жұмыстарын қарастырады.
• БҒСБК ҰТО-мен бірлесе отырып, Министрлік өкілдері мен мемлекеттік комиссия мүшелеріне ҰБТ өткізу технологиясы бойынша оқыту семинарларын өткізеді.
• ҰТО тестілеуге енгізілген өзгерістерге сәйкес келесі автоматтандырылған жұмыс орындарын (бұдан әрі - АЖО) бейімдеп, әзірлейді және оны электрондық тасымалдағыш немесе телекоммуникациялық желі арқылы ҰБТӨП-ке жібереді:
«ҰБТӨП базасы» АЖО-сы аудиториялық қор және олардың жабдықталуы, оқушылар саны, ҰБТӨП-ке бекітілген оқу орындары, мектептен ҰБТӨП-ке дейінгі арақашықтық, бітірушілерді ҰБТӨП-ке тасымалдау тәсілі, мектептерді лектер бойынша бөлу жөніндегі мәліметтерді қамтиды;
«Бітіруші» АЖО-сы ҰБТ-ға қатысуға тілек білдірген мектеп бітірушілердің жеке мәліметтерін (тегі, аты, әкесінің аты (бұдан әрі – аты-жөні), білім беру ұйымы туралы, оқыту тілі, жеке сәйкестендіру нөмірі (бұдан әрі - ЖСН)) жинақтау, осы нұсқаулықтың 1, 2-қосымшаларына сәйкес бітірушілерді тіркеу туралы анықтама мен рұқсаттамаларды беру, бітірушілерді аудитория бойынша бөлу үшін қызмет етеді;
«Сканерді тексеру» АЖО-сы сканердің жұмыс істеу қабілетін тексеру үшін берілген арнайы жауап парақтарын сканерлеу;
«Министрлік программисі» АЖО-сы тестілеу нәтижелерін өңдеу; апелляцияға өтініштерді және олардың шешімін енгізу, Ереженің 4, 5- қосымшаларына сәйкес апелляция қорытындысын есепке алынбаған және алынған кездегі емтихан ведомостарын шығару үшін қызмет етеді;
«Сертификат» АЖО-сы бітірушінің аты-жөнін, пән бойынша жинаған балдарын және сертификаттың сериясы мен нөмірін көрсете отырып ҰБТ нәтижесі туралы сертификаттарды ресімдеу үшін қызмет етеді.
• ҰБТӨП-те осы нұсқаулықтың 13 тарауына сәйкес «ҰБТӨП базасы» АЖО-сын орнату және толтыру жүзеге асырылады.
• ҰБТӨП-те «Бітіруші» АЖО-сы орнатылады және ҰБТӨП жетекшісімен тестілеуге өтініштерді қабылдау бойынша жұмыстар ұйымдастырылады.
• Техникалық хатшы бітірушілерден өтініштердіқабылдауды жүзеге асырып, толтырылған бланкілерді сканерлеу үшін ҰБТӨП-ке жеткізуді қамтамасыз етеді.
• Ағымдағы жылғы мектеп бітіруші ҰБТ-ға қатысу үшін Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің м.а. 2007 жылдың 23 қазандағы № 502 бұйрығымен бекітілген (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 4991 нөмірімен тіркелген) үлгідегі бланкіде өтініш береді.
• ҰБТӨП-те «Бітіруші» деректер базасын (бұдан әрі - ДБ) құру үшін «Тестілеуге қатысу өтініші» бланкілерін (бұдан әрі - өтініш бланкісі) сканерлеу жүргізіледі.
• ҰБТӨП инженері ҰБТӨП бойынша тестілеуге өтініштерді қабылдау барысы жөнінде статистикалық деректерді телекоммуникациялық желі арқылы күн сайын сағат 17.00-ге дейін ҰТО-ға жіберуді жүзеге асырады. ҰТО-да тестілеуге өтініштерді қабылдаудың республика бойынша статистикалық мәліметтері құрылады.
• Ережеде белгіленген мерзімде жұмыс күнінің аяқталуына дейін (жергілікті уақыт бойынша 18.00) ҰБТӨП-те «Бітіруші» АЖО-сы мен осы нұсқаулықтың 3 қосымшасына сәйкес өтініштерді тіркеу журналын жабу жұмысы жүргізіледі.
• «Бітіруші» ДБ жабылғаннан кейін, бітірушілерді аудиториялар бойынша бөлу жұмысы жүргізіледі және осы нұсқаулықтың 2, 4 қосымшаларына сәйкес мектепте ресімделіп, бітірушілерге берілетін емтиханға кіру рұқсаттамалары мен рұқсаттамаларды тарату тізілімі басылып шығарылады.
• Ережеде белгіленген мерзімде тестілеуге қатысушылардың барлығымен бірлесе отырып ҰБТ өткізіледі. ҰБТӨП-те ҰБТ-ны өткізу кезінде Министрлік өкілдері мен мемлекеттік комиссия төрағасынан басқа қатысушыларға ұялы байланыс телефондарын пайдалануға рұқсат етілмейді.
• Тестілеу аяқталғаннан кейін тестілеу нәтижелерін өңдеу жүргізіледі және Ереженің 3, 4 қосымшаларына сәйкес дұрыс жауаптар коды мен ҰБТ-ның емтихан ведомостарын ілу жүзеге асырылады.
• Апелляцияға өтініштерді қабылдау Ереженің 45 тармағына сәйкес жүргізіледі.
• Апелляция аяқталғаннан кейін Ереженің 5 қосымшасына сәйкес апелляцияны есепке алғандағы ҰБТ-ның емтихан ведомосы беріледі.
• ҰБТ өту кезеңінде ҰТО-ға мәліметтерді күн сайын телекоммуникациялық желі арқылы жіберу жүзеге асырылады.
• ҰБТ-ның қорытындысы бойынша осы нұсқаулықтың 38 тарауына сәйкес сертификаттарды дайындау және беру жүзеге асырылады.
• Министрлік өкілдері атқарылған жұмыстары жөнінде осы нұсқаулықтың 5, 6 қосымшаларына сәйкес нұсқада есептерін қағаз және электрондық тасымалдағышта ҰТО-ға тапсырады.
Техникалық хатшының функциялары
• «Бітіруші» ДБ қалыптастыру кезеңінде:
• ҰБТӨП-тен нормативтік құқықтық актілерді, өтініш бланкілерін және өтініштерді тіркеу журналын, жадынамаларды алу;
• ҰБТӨП-те өтініштерді қабылдау, өтініштер бланкісін толтыру және өтініштерді тіркеу журналын жүргізу бойынша дайындықтан өту;
• өтініштерді тіркеу журналы мен техникалық хатшының журналында көрсетілген оқу орны туралы мәліметтің дұрыстығын бақылау;
• бітірушілерге өтініш бланкісін, жауап парағын толтыру, ҰБТ-ны өткізу барысы бойынша және Ереженің 33,36-тармақтарымен бекітілген аудиторияда тәртіп сақтау ережесімен, апелляцияға өтініштер беру және апелляцияның өту барысыбойынша сабақтар жүргізу;
• бітірушілердің өтініш бланкісін дұрыс толтыруын қамтамасыз ету;
• бітірушілерді өтініштерді тіркеу журналында тіркеу;
• өтініш бланкілерін сканерден өткізу үшін ҰБТӨП-ке жеткізу;
• осы нұсқаулықтың 1,13,14,15 қосымшаларына сәйкес басылып шығарылған нысандарды алу;
• бітірушілерге тіркеу туралы анықтамаларды тарату;
• ДБ-ға өзгерістер енгізуді ұйымдастыру;
• ДБ жағдайын бақылау;
• өтініштерді тіркеу журналын жабу;
• рұқсаттамаларды ресімдеу және оларды бітірушілерге беру;
• ресімделген рұқсаттаманың түбіртектерін ҰБТӨП жетекшісінеберу.
• Тестілеуді өткізу кезеңінде:
• бітірушілердің тестілеуге қатысуын қамтамасыз ету;
• бітірушілерді көлікпен тасымалдау кезінде техникалық қауіпсіздік ережесінің сақталуын және олардың ҰБТӨП-те орналасқан уақытында тәртіптің сақталуын қамтамасыз ету;
• ҰБТӨП-ке бітірушілерді кіргізуді осы нұсқаулықтың 16 қосымшасына сәйкес нысан бойынша кіргізу аяқталған уақытты белгілей отырып іске асыру.
• Сертификаттарды басып шығару және беру кезеңінде:
o сертификаттар, сертификаттарды тарату тізілімі мен емтихан ведомосын ҰБТӨП жетекшісінен осы нұсқаулықтың 12 қосымшасына сәйкес акт бойынша қабылдау;
o бітірушілерге сертификаттарды беру тізіліміне сәйкес сертификаттарды беруді ұйымдастыру;
o бітірушілердің қолдары қойылған сертификаттарды тарату тізілімін ҰБТӨП жетекшісіне беру.
Аудитория бойынша кезекшінің функциялары
• Тестілеу басталардың алдында аудиторияның нөмірленуін, аудиториядағы орындардың дұрыс нөмірленгендігін, олардың осы аудиторияның отырғызу тізіміндегі бітірушілер санына сәйкестігін және қабырға сағаты, тақта мен бордың болуын тексеру. Кемшіліктер байқалған жағдайда оларды жою үшін Министрлік өкілдері тобының жетекшісі мен мемлекеттік комиссия төрағасын хабардар етеді.
• Министрлік өкілінен емтихан материалдарын алады.
• Бітірушілерді Ереженің 27,28-тарауларына, осы нұсқаулықтың 22 таруына сәйкес аудиторияға кіргізеді және оларды отырғызу парағына сәйкес отырғызады.
• Бітірушілерге Ережені 33, 36-тармақтарымен бекітілген аудиторияда тәртіп сақтау ережесін түсіндіреді.
• Осы нұсқаулықтың 23-тарауына сәйкес емтихан материалдары салынған қорапты ашуды ұйымдастырады.
• Осы нұсқаулықтың 24-тарауларына сәйкес емтихан материалдарын тарату және толтыру ережелерін түсіндіру.
• Аудиторияда тәртіп сақтау ережесінің сақталуын бақылау.
• Осы нұсқаулықтың 33 қосымшасына сәйкес аудиториядағы ұялы телефон желісін сөндіру қондырғыларының жұмысқа қабілеттілігін бақылау. Қондырғының жұмысында ақаулық байқалған жағдайда кезекші Министрлік өкілдері тобының жетекшісін хабардар етеді.
• Осы нұсқаулықтың 25-тарауы бойынша тестілеу аяқталғаннан кейін емтихан материалдарын қабылдау және тапсыру.
• Тестілеуге берілген уақыт аяқталған кезде бітіруші емтихан материалдарын тапсырудан бас тартқан жағдайда кезекші Министрлік өкілдері тобының жетекшісін хабардар етеді.
Өтініштерді қабылдау және тіркеу
• Бітірушілердің тестілеуге қатысу туралы өтініштері осы нұсқаулықтың 3 қосымшасына сәйкес тіркеу журналына тіркеледі. Өтініштерді тіркеу журналы бітірушілер санына сәйкес басылып шығарылады. Өтініштерді тіркеу журналы тігіледі және мектептің мөрі қойылады. Тіркеу журналының толтырылуына техникалық хатшы жауап береді.
• Тіркеу журналы 9 негізгі бағаннан тұрады. «Тестіленушінің жеке коды» (бұдан әрі - ТЖК) бағаны автоматты түрде арнайы бағдарламаның көмегімен толтырылады. «Аты-жөні» деп аталатын бағанға бітірушінің аты-жөні енгізілгенде оған автоматты түрде тиісті ТЖК беріледі. «ТЖК»-дан басқа бағандар қолмен толтырылады. Тіркеу журналының барлық бағандары толтырылғаннан кейін бітірушіге өтініш бланкісі беріледі. Өтініш бланкісі техникалық хатшының бақылауымен қарындашпен толтырылады. Техникалық хатшы мен бітірушінің өтініш бланкісіндегі қолдары қаламмен қойылады.
• Бітіруші техникалық хатшыға 2 дана 3х4 мөлшерлі фотосуреті мен жеке басын куәландыратын құжатының көшірмесін өткізеді.
• Өтініш бланкісінің 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12 секторларының мәліметтерін техникалық хатшы өз қолымен толтырады. Қалған секторларды бітіруші өз қолымен техникалық хатшының бақылауымен толтырады.
Өтініш бланкісін толтыру
• Өтініш бланкісі мынадай тәртіппен толтырылады:
• 1-сектордағы жоғарғы бос торкөздерге көлденең бағытта бітірушінің тегі баспа әріптерімен жазылады. Бітірушінің тегіндегі әрбір әріптің астындағы тор көздегі көрсетілген әріптерге сәйкес дөңгелекшелер боялады. 2, 3 секторларда осы тәртіппен толтырылады. Егер, тестіленушінің деректерінде «ё» әрпі немесе «ъ» белгісі қолданылса, тиісінше «ё» әріпінің орнына - «е» әрібі, ал «ъ» белгісінің орнына - «ь» белгісі боялады. Базада түзету енгізу үшін бітірушінің аты-жөні осы нұсқаулықтың 10-қосымшасына сәйкес өзгерістер журналына енгізіледі.
• 4-секторда өтініштерді тіркеу журналына сәйкес ТЖК толтырылады;
• 5-секторда жеке басын куәландыратын құжатқа сәйкес ЖСН толтырылады. ЖСН болмаған жағдайды алдыңғы 6 позицияда туған жылы, айы, күні толтырылады;
• 6-сектордабітірушінің азаматтығына сәйкес ақпараттық анықтамалықтан алынған дөңгелекшедегі сандар боялады;
• 7-секторда бітірушінің ұлтына сәйкес ақпараттық анықтамалықтан алынған дөңгелекшедегі сандар боялады;
• 8-сектордабітіруші аяқтаған оқу орнына сәйкес үш дөңгелекшенің бірі боялады;
• 9-сектордаақпараттық анықтамалықтан алынған бітіруші аяқтаған оқу орны орналасқан облысты көрсететін екі орынды санға сәйкес дөңгелекшелер боялады;
• 10-сектордаақпараттық анықтамалықтан алынған бітіруші аяқтаған оқу орны орналасқан ауданды көрсететін екі орынды сан боялады;
• 11-сектордаақпараттық анықтамалықтан алынған бітіруші аяқтаған оқу орнының коды көрсетіледі;
• 12-сектордабітірушінің оқу орнын аяқтаған жылының соңғы екі саны боялады;
• 13-секторда бітірушінің жынысына сәйкес дөңгелекше боялады;
• 14-секторда бітіруші емтихан тапсыратын тілді – қазақ немесе орыс тіліне сәйкес дөңгелекшені бояйды. Тест тапсыру тілі мектептегі оқыту тіліне сәйкес болады. Өзбек, ұйғыр және тәжік тілінде оқытатын жалпы білім беретін мектептердің бітірушілері тестілеуді ерікті түрде қазақ немесе орыс тілінде тапсырады;
• 15, 16, 19-секторлардытехникалық хатшы бітірушінің мәліметтерін өзгерту немесе өтініш бланкісін жою кезінде ғана толтырады;
• 17-секторда техникалық хатшының қолы қойылады;
• 18-секторда бітірушінің қолы қойылады.
• Бітірушінің «Бітіруші» ДБ-ға енгізілген барлық деректері ҰБТ тапсырғандығы туралы сертификатында, білім грантын тағайындау туралы куәлігінде көрсетіледі, сондықтан аты-жөні қатаң түрде жеке куәлік, паспорт немесе жеке басын куәландыратын құжатбойыншатолтырылады.16 жасқа толмаған жеке куәлігі жоқ бітірушіге мектеп директоры бітірушінің фотосуреті жапсырылып, мектептің мөрі басылған, Ереженің 7-қосымшасына сәйкес нысанда анықтама жазып береді.
Рұқсаттамаларды ресімдеу және беру
• Рұқсаттамалар мен түбіртектер бітіруші оқитын мектепте ДБ жабылғаннан кейін ресімделеді. Рұқсаттаманы ресімдеу үшін бітіруші (3´4 көлемді) екі фотосуретін тапсырады. Бітірушінің фотосуреті рұқсаттамаға және түбіртекке желімделеді және оларға мектеп директорының қолы қойылып, мөр басылады.
• Рұқсаттама бітірушіге рұқсаттаманы тарату тізіліміне қол қойғаннан кейін беріледі. Бітіруші түбіртекке қол қойғаннан кейін, оны техникалық хатшы ҰБТӨП жетекшісінебереді. Рұқсаттаманы бітірушіге бергенде ҰБТ өтетін орын мен уақыты хабарланады.
• Бітіруші рұқсаттамадағы деректердің дұрыс толтырылғандығын тексереді. Егер бітірушінің рұқсаттамасында қате табылған жағдайда, оны түзету үшін техникалық хатшыға хабарлайды.
• Бітіруші рұқсаттамасын алу барысында, рұқсаттамада және оның түбіртегінде көрсетілген ҰБТ кезінде тәртіп сақтау ережесімен танысқандығын және өзінің жеке мәліметтерінің дұрыстығын растап қол қояды.
Бітірушілерді аудиторияға кіргізу, отырғызу және қосымша отырғызу
• Бітірушілерді кіргізу және отырғызу Ереженің 27, 28 тармақтарына сәйкес жүзеге асырылады.
• ҰБТӨП-ке бітірушілерді кіргізу мектеп бойынша жүргізіледі. Техникалық хатшы өзіне бекітілген бітірушілерді осы нұсқаулықтың 16 қосымшасына сәйкес нысанға кіргізу уақыты аяқталғандығын және оларда тыйым салынған заттардың болмауын белгілейді. Тестілеуге кіргізу барысында тыйым салынған заттар табылған жағдайда олар техникалық хатшыға сақтау үшін беріледі.
• Техникалық хатшы мектебінің бітірушілеріне тестілеуге бітірушілерді кіргізу барысында тыйым салынған заттар табылса немесе орнына басқа адамды кіргізу әрекеті анықталған жағдайда оның соңы неге әкелетіні туралы түсіндіру жұмыстарын жүргізеді.
• Тестілеуге кіргізу барысында металліздегіштердің бір түрі: қолмен іздейтін немесе рамкалық металліздегіш қолданылады. Тестілеуге кіргізу барасында металіздегіштер қоғамдық тәртіпті және ҰБТ өткізу кезінде халықтың жаппай жиналған жерлерінде бітірушілердің қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін, сонымен қатар ҰБТӨП ғимаратына тыйым салынған заттарды кіргізбеу үшін қолданылады.
• Тестілеуге кіргізу барысында металліздегіштерды қолдануды мемлекеттік комиссия жүзеге асырады. Тексеру рәсімін бақылауды Министрлік өкілдері тобының жетекшісі іске асырады.
• ҰБТӨП ғимаратына кіргізу барысында бөтен тұлға ұсталған жағдайда осы нұсқаулықтың 37 қосымшасына сәйкес акт жасалады, ұсталған тұлға және орнына заңсыз тұлға кіргізуге әрекет жасаған бітіруші тестілеуге жіберілмейді.
• Тестілеу өткізу барысында бөтен тұлға ұсталған жағдайда осы нұсқаулықтың 38 қосымшасына сәйкес акт жасалады, ұсталған тұлға аудиториядан шығарылады, оның нәтижесі өңделмейді.
• Бітірушілерді қосымша отырғызу Ереженің 29, 30, 31-тармақтарына сәйкес жүзеге асырылады.
Тестілеу аяқталғаннан кейін емтихан материалдарын тапсыру
• Емтихан материалдары: жауап парағы, сұрақ-кітапшасы әр бітірушіден жеке-жеке қабылданады, бітіруші Министрлік өкіліне оларды жауап беруді аяқтауына қарай немесе тестілеу уақыты аяқталғаннан кейін орынында отырып тапсырады.
• Министрлік өкілі бітірушінің жауап парағындағы барлық қызметтік секторлардың және сұрақ-кітапшасы мұқабасының толық толтырылуын тексереді, содан кейін бітіруші аудиториядан шығады.
• Министрлік өкілі емтихан материалдарын арнайы конвертке және қорапқа салып, бірнеше бітірушілермен бірге мемлекеттік комиссия отырған бөлмеге жеткізеді.
• Министрлік өкілі өкілдер тобының жетекшісіне жауап парақтары (пайдаланылған және пайдаланылмаған) салынған конверт, отырғызу парағы, емтихан материалдарын ашу актісі, пайдаланылған сұрақ-кітапшалары салынған қорапты және рұқсаттама түбіртектері мен аудиториялық тізім тігілген папканы тапсырады.
Апелляцияға өтініштер қабылдау
• Бітірушінің өтініші апелляцияға өтініштерді тіркеу парағына тіркеледі.
• Апелляцияға тест тапсырмаларының мазмұны бойынша және техникалық себептерге байланысты өтініштерді Министрлік өкілдер қабылдайды.
• Тест тапсырмаларының мазмұны және техникалық себептерге байланысты апелляцияға берілген өтініштерді апелляциялық комиссияның төрағасына беріледі және ол Министрлік программисінің өтініштерді ДБ-ға енгізуін қадағалайды.